امروزه با تغییر سبک زندگی مردم و تغییر الگوی غذا خوردن، شکایت مردم از شیوع یبوست رو به افزایش است. از آنجایی که در طب سنتی معتقدیم یبوست مادر همه بیماری‌هاست، درمان آن به صورت اورژانسی مد نظر تمامی حکمای طب سنتی اسلامی بوده است
تعریف یبوست
یبوست از دو جهت می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد:
- فواصل دفع مدفوع، یعنی هر چند ساعت یک بار دفع مدفوع دارید؟
ابن‌سینا معتقد است به ازای تناول هر وعده غذایی، فرد بایستی اجابت مزاج داشته باشد؛ یعنی اگر 3 وعده غذا در روز می‌خورید، می‌بایست 3 بار دفع مدفوع داشته باشید.
اما امروزه با توجه به تغییر الگوی زندگی مردم حداقل 2 دفع مدفوع در شبانه روز الزامی است؛ در غیر این صورت فرد دچار یبوست شده و مدفوع در بدن او باقی می‌ماند و تمامی عوارض این تعلل، متوجه بیمار می‌شود. هر چه این تعلل بیشتر شود عوارض آن هم بیشتر می‌گردد.
- سهولت دفع مدفوع مورد نظر است؛ یعنی فرد بدون اینکه در توالت معطل شود و با سختی مدفوع را دفع کند، اجابت مزاج کند. بعضی از افراد شاید در روز چندین بار به توالت جهت اجابت مزاج مراجعه کنند، ولی نمی‌توانند تخلیه‌ای راحت داشته باشند.
درمان:
- هر شب 7 عدد انجير كه داخل یک لیوان آب یا گلاب خیسانده شده است، میل نماييد. (اگر بیمار خشکی هم داشته باشد، بسته به میزان خشکی 3 تا 7 عدد آلو اضافه نموده و اگر شدت خشکی زیاد باشد، از تعداد انجیرها کم کند.)
عوامل غذایی موثر در درمان یبوست:
- استفاده کافی از غذاهای فیبردار (میوه‌جات و سبزيجات و …)
- استفاده از غذاهای و خورشت‌های حاوی کدو، آلو و سبزیجات
- استفاده کمتر از میوه‌های یبوست‌زا مانند سیب ترش و موز
- استفاده کمتر از غذاهای با طعم شور و تند و …
عوامل غیرغذایی موثر در درمان یبوست:
- تحرک و ورزش سبک در وقت مناسب، تاثیر بسیار مستقیم بر دفع یبوست دارد. ورزش حرارت غریزی را افزایش داده و از سردی دستگاه گوارش می‌کاهد.
- خواب مناسب از نظر کیفیت و کمیت، هضم را نیکو و مشکلات گوارشی را برطرف می‌نمايد. البته بهترین خواب، خواب شبانه است و بهترین ساعت خواب بین ساعت 10 شب تا 3 بامداد است؛ زیرا برخی هورمون‌های بدن مانند هورمون رشد در اين ساعات در حداکثر میزان ترشح است.
- استفاده موضعی از روغن بادام شیرین که بهتر است در ناحیه شکم و زیر شکم ماساژ داده شود. این شیوه به خصوص در اطفال و نوزادان در اجابت مزاج و دفع یبوست بسیار موثر است.
