مزاج شناسی
چگونه مزاج خود را بشناسیم؟
هر انسانی به طور سرشتی و ژنتیکی دارای طبیعتی سرد و یا گرم است. طبیعت گرم یعنی فرد گرمایی است.(تحمل گرما را ندارد و هوای خنک برای وی مناسبتر است.) در زمستان لباس کم میپوشد، آب زیاد میخورد، میل به خنکیها و غذاهای سرد نظیر ماست و خیار و ترشی دارد، در صورت مصرف غذاهای گرم نظیر عسل و خرما و دارچین بدن او دچار التهاب شده و ممکن است جوش و خارش و کهیر پیدا کند، صورت او سرخ و بدن و دستشان داغ و پر انرژی است. طبیعت سرد یعنی فرد سرمایی است.(تحمل سرما را ندارد و هوای گرم برای وی مناسبتر است.) در زمستان لباس زیاد میپوشد، آب کم میخورد، میل به گرمیها و غذاهای گرم نظیر عسل و کنجد و زنجبیل و شیرینیها دارد و در صورت مصرف غذاهای سرد نظیر ماست، خیار، دوغ، گوشت گوساله دچار ناراحتیهایی نظیر آبریزش دهان، پرخوابی، درد اندامها و استخوان درد، سستی عضلات و کسالت و بیحالی و بیحوصلگی خواهد شد. به غیر از گرمی و سردی طبیعت خشکی و تری هم داریم. امتزاج خشکی و تری و گرمی و سردی صفات اخلاط چهارگانه را تشکیل خواهند داد.
اخلاط چهارگانه ترکیباتی هستند سیال و مایع که بدینگونه شکل میگیرند:
مشکل درد و بیماری از آن جا آغاز میگردد که یک یا چند خلط بیش از حد معمول و طبیعیاش در یک یا چند عضو انباشته شوند یا این که کیفیت آنها ضایع شده و به اصطلاح خلط فاسد تشکیل شود. به عنوان مثال افزایش خلط بلغم(سردی و تری) در مرکز حافظه باعث کاهش آن و در نهایت باعث افزایش فراموشی دائم(آلزایمر) میشود.
علائم مزاجهای مختلف:
- لمس: گرمی و سردی پوست در لمس نشانه گرمی و سردی مزاج است. نرمی پوست نشانه رطوبت و زبری و سختی پوست نشانه خشکی مزاج است. البته اینها به شرطی صحیح است که لمس کننده معتدل باشد یا در قیاس با پوست معتدل راجع به مزاج لمس شونده قضاوت کند.
- چاقی و لاغری: لاغری نشانه خشکی و چاقی نشانه رطوبت است. درشتی اندام و گوشت فراوان در افراد دموی(گرم و تر) دیده میشود. چربی در بدن نشانه سردی و تری (بلغم) است، لذا لاغرها صفراوی و یا سوداوی هستند.
- مو: زیادی مو، رشد سریع و رنگ سیاه آن دلیل بر گرمی مزاج است. کمی مو و رنگ روشن آن دلیل بر سردی و مجعد بودن نشانه خشکی و موی صاف نشانه رطوبت است.
- رنگ بدن: سفیدی رنگ پوست بدن دلیل بر سردی مزاج و سرخی و گندم گونی آن دلیل بر گرمی مزاج است. زردی نشانه گرمی، رنگ بادمجانی(تیره بی روح و غیر درخشان) دلیل بر سردی و خشکی، رنگ گچی و سربی نیز دلیل بر سردی مزاج است.
- وضعیت اعضاء بدن: فراخی سینه، عروق برجسته و نبض قوی و درشتی مفاصل نشانه حرارت است و خلاف اینها نشانه سردی است.
- تاثیر گرفتن از سردی و گرمی، تری و خشکی: افراد گرم مزاج تحمل گرما را ندارند و در هوای خنک راحتترند. همچنین غذاهای گرم مثل ادویه با آنها سازگاری ندارند. ممکن است با خوردن کمی دارچین خارش بگیرند یا با خوردن چند خرما جوش بزنند. بر عکس سرد مزاجان به غذا و هوای گرم بیشتر علاقه دارند. مایل به شیرینی و گریزان از ترشی و سردیها بوده و با خوردن ترشیها ممکن است هنگام خواب، آب از دهانشان خارج شود.
- افعال: افراد سرد مزاج در شروع یک کار مشکل دارند و به اصطلاح دیر گرم میشوند، اما گرم مزاجان کارها را به سرعت شروع میکنند. گرمی مزاجگاه باعث شتاب زدگی و عجول بودن میگردد و این افراد ممکن است ثبات رای نداشته باشند. خشمگین شدن هم از علامات گرمی مزاج است اما سرد مزاجان برعکس افرادی آرام و صبور هستند.
- فضولات دفع شده: موادی که به صورت عرق، ادار، مدفوع و … از انسان دفع میشود، میتواند نمایانگر حرارت و برودت مزاج باشد. این مواد در صورتی که پررنگ و دارای بوی تند باشند نشانه حرارت مزاج و در صورتی که کم رنگ و بی بو باشند نشانه سردی مزاج هستند.
- خواب و بیداری: زیادی خواب نشانه سردی و یا رطوبت است. کم خوابی معمولا ناشی از گرمی و یا خشکی مزاج است.
- وضع روحی – عصبی: قوت، سرعت و کثرت افعال مربوط به روح و اعصاب و نشانه گرمی است. مثلا گرم مزاجان پرحرف هستند و با سرعت بیشتری صحبت میکنند، در حالی که سرد مزاجان خیلی آهسته آرام و شمرده صحبت میکنند و کم حرف ترند. قدرت یادگیری و حافظه در گرمی مزاج بهتر میشود. خشکی باعث ثبات رای و رطوبت باعث انعطاف پذیری میشود. سردی مایه ترس و گرمی مایه شجاعت است.
قوانین ارزیابی مزاجها:
مجموع شیرینیها، تلخیها(به جز کافور)، تندیها، شور مزهها گرم میباشند و مجموعه ترشی ها، گس مزها مانند کیوی و خیار سرد هستند.
تذکر: از طریق رنگ و بو نیز میتوان مزاجها را ارزیابی کرد ولی قانون مزهها کاملتر است.
نکته: در عالم خلقت علاوه بر انسانها تمام جانداران و حتی موجودات بی جان(گیاهان، جمادات)، رنگها، تصویرها، فضاها و جغرافیایی سرزمینها دارای طبع و مزاج خاص خود هستند.
در پایان لازم به ذکر است که اولا ما باید مزاج و طبع خود را بشناسیم که دهها علامت دارند. اگر خودمان این اطلاعات و تجربه را نداریم از پزشکان طب اسلامی یا طب سنتی جویای این مهم باشیم که(خودمان را بهتر بشناسیم) این نوع شناخت میتوانید یکی از جنبههای بسیار مهم خود شناسی که مورد تائید اسلام، ائمه معصومین و حکما قرار گرفته است باشد. ثانیا برحسب شناخت طبع و مزاج خود میتوانیم غذا و پوشاک و بسیاری از ملزومات زندگی، شغلی و معیشتی خود را برگزینیم.
ویژگی های افراد دموی مزاج
خصوصیات افراد دموی مزاج:
خصوصيات جسمی:
افراد دموی مزاج درشت اندام بوده، دارای پوستی سرخ و سفید و موهای پر پشت هستند. نبض پر و قوی دارند. خواب خوبی دارند گرچه تحمل بیخوابی هم برایشان راحت است. این افراد نه تحمل گرمای زیاد را دارند و نه تحمل سرمای زیاد، ولی در کل تحمل سرمای زیاد برایشان راحتتر است. علاقه به شیرینی و ترشی دارند و تقریبا همه نوع غذا را میخورند. پوست بدن ایشان گرم، مرطوب و نرم است.
خصوصیات روانی:
انسانهایی شجاع و جسور بوده، معمولا پیشرو و رهبر گروه میباشند. به طور معمول انسانهای آرامی هستند. ولی سعی کنید از ظرفیت آنها سوء استفاده نکنید چرا که هنگام عصبانیت ممکن است، رفتارهای مخاطره آمیزی داشته باشند. افراد دموی مزاج همانهایی هستند که موقع عصبانیت، به اصطلاح خون جلوی چشمانشان را میگیرد. از سویی دیگر افرادی خوشمشرب وخون گرم هستند، روابط عمومی خوبی داشته و علاقهمند به شعر، موسیقی و … نیز میباشند.
نکته: کسانی که با کمترین گرمی و یا با کمترین سردی اذیت میشوند، ممکن است دچار ضعف مزاج باشند که نشانهی سردی است و متاسفانه در بسیار از موارد به اشتباه جزء افراد گرم و تر و یا معتدل دسته بندی میشوند.
پرهیزات مزاج گرم و تر (دموی):
پرخوری، مصرف بیش از حد ادویههای تند، انواع شورها (خیارشور و …)، گوشت زیاد، غذاهای نشاستهای، غذاهای چرب، تخم مرغ، خرما، توت، کشمش، انبه، بادام، پسته، موز، بادمجان و جگرسیاه.
توصیههای لازم برای دموی مزاجها:
- از انواع میوه، سبزی و غذاهای دریایی استفاده کنند.
- پیاده روی یا دویدن صبحگاهی حدود 15 الی 30 دقیقه لازم است.
- 6 الی 7 ساعت خواب شبانه کافی است و بیشتر از 8 ساعت نخوابند. همه افراد از زود به رختخواب رفتن و زود بیدار شدن بهره میبرند ولی افراد دموی مزاج باید بیشتر آن را رعایت کنند.
- در تابستانها نیم ساعت استراحت یا چرت بعد از غذا بسیار مفید است.
- از غذاهای بافیبر بالا استفاده نمایند تا اجابت مزاج طبیعی داشته باشند.
- حجامت سالی 2 الی 3 بار برای افراد عالی است و بهتراست این کار در فصل بهار و تابستان انجام شود. اهدایخون نیزسالی یک بار برایشان خوب میباشد.
- کمخوری یا استفاده از غذاهای کم کالری برایشان مفید است.
غذاهای مفید برای مزاج گرم و تر (دموی):
استفاده ازنوشیدنیهایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و خشک هستند. نوشیدن آب خنک به همراه چند قطره آب لیمو ترش تازه، آب زرشک، کاهو، خیار بوتهای، میوهها بهخصوص سیب درختی همراه با پوست و دانههای آن، انار، نارنگی، استفاده ازسالاد، روغن زیتون، حبوبات و غلات جوانه زده (مثل جوانه گندم) و کدو خورشی.
استعداد بیماری در مزاج گرم و تر:
بیماریهای قلبی و عروقی، افزایش غلظت و فشار خون.
توجه: هر فرد وقتی متولد میشود دارای یک مزاج سرشتی است و همین مزاج برای او یک حالت طبیعی است بنابراین اگر کسی مزاج گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر، دارد به این معنی نیست که دچار بیماری ناشی از صفرا، دم، سودا یا بلغم است. آن چیزی که باعث بیماری است غلبهی خلط دم، صفرا، سودا یا بلغم است.
علائم غلبه خون:
پری رگها و نبض، سردرد و سنگینی سر، سرخی چشمها و صورت و بدن، زیاد شدن خواب و احساس کسالت و خمیازه، ایجاد دمل و بثورات پوستی و خارش، خونریزی لثه و بینی، خارش محل حجامت و فصد قبلی.
ویژگی های افراد سوداوی مزاج
خصوصیات افراد سوداوی مزاج:
خصوصيات جسمی:
این افراد اندامی لاغر دارند. کمخواب بوده و بینی خشکی دارند. به شیرینی وگرمیها نسبت به سردیها تمایل بیشتری نشان میدهند. بیشتر تمایل به هوای گرم دارند و در فصل بهار راحتترند. فصل پاییز برای ایشان فصل نامطلوبی است.
خصوصیات روانی:
افراد دارای مزاج سردو خشک افرادی دقیق، منظم، دوراندیش و محاسبهگر هستند و بسیار از فلاسفه و دانشمندان در این دسته مزاجی قرار دارند.
پرهیزات لازم مزاج سرد و خشک (سودایی):
مصرف بیش از حد و بدون مصلح بادمجان، غذاهای نمک سود مانند ماهی دودی، ماهی شور، خیارشور، نمک زیاد، پنیر شور، گوشت گاو و گوشت شترمرغ، غذاهای مانده، بیات و فریزشده، کلم، کاهو، ماهی، برنج سفید، غوره و آب غوره، سیب زمینی، قارچ، لوبیاسبز، تمام میوههای ترش مانند انواع آلوترش، انارترش، پرتقال، تمشک، گریپ فروت و لیمو.
بهتر است از تمامی غذاها و نوشیدنیهایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و خشک هستند، پرهیز نموده و در صورت ضرورت مصرف، حتما با مصلحات آن و به مقدار خیلی کم استفاده کنند.
توصيههای مفيد مزاج سرد و خشک (سودایی):
- از آنجا كه افراد سوداوی مزاج دارای پوست خشک هستند، بهتر است پوست خود را با روغن زیتون یا روغن کنجد چرب نمايند.
- 10 الی 15 دقیقه پیاده روی بعد از شام برایشان مفید است.
- مصرف روزانه چند قطره آب لیمو ترش تازه براي ايشان مفيد خواهد بود.
- مصرف آب هویج و آب سیب را فراموش نکنند.
- حمام کردن با آب ولرم و ماساژ بدن با روغنهای مناسب مفید میباشد.
- بهتر است همواره بینی خود را با کمی روغن بادام شیرین مرطوب نمايند.
- ايشان به حداقل 5 الی 6 ساعت خواب نیاز داشته و خوابیدن درطی روز برای آنها مضر است. لازم است از بی خوابی و کم خوابی خودداری نمایند.
- بهتر است از هوای سرد و خشک (کولر گازی) خودداری کنند.
- اين افراد نبايد در معرض افسردگی، غم وتنهایی باشند زيرا موجب تشدید علائم سوداوی میشود.
- بهتر است از تماشای مداوم مانيتور و تلویزیون خودداري شود چون سودا را افزایش میدهد.
غذاهای مفید:
گوشت بره، شتر، تخم مرغ محلی، گندم، لوبیا، سیب با پوست، گلابی، طالبی، به، بادام شیرین، خربزه، انگور، در صورت مصرف برنج، حتما از شوید، زیره سیاه و زعفران استفاده شود.
سبزیهای گرم مانند نعنا، ریحان، ترخون، مرزه، جعفری، تره، ساقه کرفس، چغندر، شلغم، ترب، هویج، کشمش، خرما، هل، سالاد فصل با مقداری جوانه گندم، نخود، نخود اب، کنجد، ارده، عسل، شیره خرما یا انگور و نان سنگک.
استعداد بیماریها در مزاج سرد و خشک:
بیخوابی، لخته شدن خون، گرفتگی عروقی، واریس، درد معده خشکی پوست، تیرگی پوست، ترک پوست، افسردگی، اسکیزوفرنی، پسوریازیس، بزرگی طحال.
توجه: هر فرد وقتی متولد میشود دارای یک مزاج سرشتی است و همین مزاج برای او یک حالت طبیعی است بنابراین اگر کسی مزاج گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر، دارد به این معنی نیست که دچار بیماری ناشی از صفرا، دم، سودا یا بلغم است. آن چیزی که باعث بیماری است غلبهی خلط دم، صفرا، سودا یا بلغم است.
علائم غلبه سودا:
لاغری و خشکی و سفتی پوست، پرمویی پوست، موی درشت و سیاه همراه با دو نیم شدن موها، سیاه شدن رنگ پوست بهخصوص زیر چشم، فکر و خیال زیاد، خواب سبک و کم و پریدنهای مکرر از خواب، سوزش سر دل و اشتهای کاذب با وجود گرسنگی شدید (با خوردن چند لقمه به سرعت سیر میشود)
ویژگی های افراد بلغمی مزاج
خصوصیات افراد بلغمی مزاج:
خصوصیات جسمی:
افراد بلغمی مزاج چاق و پرچربی هستند. پوست سفید و موهای کم پشتی دارند. تشنه نمیشوند و دهان مرطوبی دارند. خواب زیادی دارند. تمایل به مصرف گرمیها مثل شیرینی و ادویه دارند و تمایل به خوردن سردیها از جمله ترشی از خود نشان نمیدهند. فصل زمستان فصل بدی برایشان میباشد ولی تابستان فصل مطلوب آنها است.
خصوصیات روانی:
افراد بلغمی مزاج کم انرژی و کند هستند. معمولا صبور و آرام هستند و کمتر عصبانی میشوند. معمولا در کارهایی که نیاز به صبرو حوصلهی زیادی دارد موفقتر هستند و از فعالیتهای بدنی زیاد و سریع اجتناب میکنند.
پرهیزات مزاج سرد و تر (بلغمی):
پرخوری بیش از حد و بدون مصلح انواع فرآوردههای لبنی، ترشیها و سرکه، شور، برنج سفید، عدس، سیبزمینی، میوههای ترش، کیوی، مرکبات، هندوانه خیار و تخم آن، قارچ، گوشت گاو، انواع گوشت سفید، کاهو، غوره و سماق. لازم است از تمامی غذاها و نوشیدنیهایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و تر (مخصوصا در هوای سرد) هستند پرهیز کرده و در صورت ضرورت و نیاز حتما با مصلحات آن و به مقدار کم استفاده کنند.
توصیههاي لازم برای بلغمی مزاجها:
- سعی کنند روزی دو وعده غذا میل کنند، زیرا توانایی هضم دستگاه گوارش افراد بلغمی کم است.
- اگر در بین وعدههای غذایی احساس گرسنگی کردند، مقداری میوه یا سالاد متناسب با مزاج میل کنند.
- ورزش و فعالیت جسمی منظم توصیه میشود. راه رفتن به مدت 10 الی 15 دقیقه پس از شام برایشان مفید است.
- حداقل 8 ساعت خواب مناسب لازم دارند. سعی کنند قبل از طلوع آفتاب از خواب برخیزند تا از تولید بلغم اضافه خودداری شود. خوابیدن در طی روز و همچنین یک ساعت قبل از غروب برای آنها بسیار مضر بوده و موجب افزایش بلغم گشته و سنگینی سر و التهاب سینوسها و کند شدن رفتارهای مغزی را موجب میشود.
- از هوا و محیط مرطوب و خواب و استراحت بیش از اندازه که موجب افزایش سردی و تری میشود پرهیز نمایند.
- پوشیدن لباس مناسب و گرمای کافی به خصوص در هوای مرطوب توصیه میشود.
- حمام گرم و خشک (سونای خشک) برای رفع بلغم مفید میباشد.
غذاهای مفید برای مزاج سرد و تر (بلغمی):
آبگوشت، گوشت شتر، کبوتر، بوقلمون، میوههای رسیده و شیرین مانند سیب با پوست، گلابی، طالبی، به، نارگیل، ادویهها مانند هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، فلفل سیاه و قرمز، آویشن، رازیانه، سیر، ریشهها مانند شلغم، هویج، کلم قمری، ترب سیاه و سفید. تمام سبزیها مانند ساقه کرفس، نعناع، ریحان، جعفری، مرزه، ترخون، تره وشوید، شنبلیله، حبوبات مانند نخود، گندم، لوبیا چیتی و لپه، نوشیدنیهای گرمی بخش دم کرده دارچین و مقدارکمی زنجبیل، گل گاوزبان، اسطوخودوس، خشکبار مانند بادام، گردو، پسته و …. لازم به ذكر است درصورت استفاده از برنج، حبوبات و یا غلات بهتر است از ادویه های گرم مانند زیره سیاه، زیره سبز، زنجبیل، دارچین، هل، زعفران و کمی زردچوبه استفاده کنند. افراد بلغمی مزاج باید از مصرف دائم و بیش ازحد ادویهجات خوداری کنند.
استعداد بیماری در مزاج سرد و تر:
این افراد در صورت عدم رعایت دستورات بالا، استعداد بیشتری برای بروز علائم و بیماریهای ذیل دارند: افسردگی، کاهش حافظه، مشکلات خواب، نفخ معده، یبوست، دردها والتهابهای مفصلی، مشکلات بارداری، کاهش میل جنسی، تاخیر در قاعدگی و ….
توجه: هر فرد وقتی متولد میشود دارای یک مزاج سرشتی است وهمین مزاج برای او یک حالت طبیعی است بنابراین اگر کسی مزاج گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر دارد به این معنی نیست که دچار بیماری ناشی از صفرا، دم، سودا یا بلغم است. آن چیزی که باعث بیماری است غلبه ی خلط دم، صفرا، سودا یا بلغم است.
علائم غلبه بلغم:
سفیدی رنگ، نرمی و سردی پوست، کندی حواس و زیاد شدن خواب، فراموشی و کند ذهنی، ترشحات پشت حلق بلغمی و سرفه زیاد، ضعف هضم و آروغ ترش زدن، زیاد شدن آب دهان، عدم تشنگی، ادرار سفید و سنگینی بدن که در اینها بیشتر از غلبه بلغم است.
ویژگی های افراد صفراوی مزاج
خصوصیات صفراوی مزاجها:
خصوصيات روانی:
زود عصبانی شده و زود هم آرام میشوند. افرادی پر جنب و جوش، پرانرژی، باهوش و پرحرف هستند.
خصوصيات جسمي:
افراد صفراوی مزاج لاغر اندام هستند، رنگ چهره و سفیدی چشم آنان به زردی میزنند. پوستی گرم و خشک دارند، گرمایی هستند و تحمل فصل تابستان را ندارند، عطش زیاد و دهانی خشک دارند. بهترین فصل برایشان فصل زمستان است. کم خواب هستند. تمایل به خوردن ترشیها مثل لواشک وسرکه و هم چنین خوراکیهای سرد مثل خیار و کاهو دارند و به خوردن خوراکیهای شیرین و ادویهجات کمتر تمایل نشان میدهند. حتی ممکن است با خوردن این نوع خوراکیها دچار مشکلاتی از جمله عصبانیت، خارش، جوش و بثورات در بدن شوند.
پرهیزات مزاج گرم و خشک (صفراوی):
از مصرف بیش از حد تخم مرغ، سیر و پیاز، ادویه تند و تیز، گوشت قرمز، گوشت تمام پرندگان کوچک، بادمجان، موز، خربزه، آناناس، طالبی، انجیر، گردو، پسته، فندق و ریزهخواری پرهیز نمایند.
توصیههای لازم برای صفراوی مزاجها:
- از هوای تازه و خنک استفاده نمایید.
- در رژیم غذایی خود بیشتر از میوهها و سبزیها بهره ببرید و کمتر از گوشت استفاده نمایید.
- در تابستان مصرف مایعات را به همراه چند قطره آب لیموترش مصرف نمایید.
- حداقل 5 الي 6 ساعت خواب شبانه توصیه میشود. در روزهای تابستان حداکثر نيم ساعت چرت بین روز رطوبت کافی به بدن آنها میرساند.
- بین صرف ناهار و خواب باید حداقل یک ساعت فاصله باشد.
- درشرایطی که تحت فشار عصبی قرار میگیرید استراحت کافی را فراموش ننمایید.
- فعالیتهای جسمی و ورزش را در هوای خنک صبح زود یا شامگاه انجام دهند.
- از هیجان وخشم که موجب افزایش صفرا میگردد پرهیز نمایید.
- اگر همسر شما دارای مزاج گرم و خشک (صفراوی مزاج) است در فصل تابستان، مخصوصا هنگامی که یک غذای گرم هم خورده با شد ممکن است وقتی به خانه بر میگردد ممكن است به شدت عصبانی باشد، مراقب باشید تا به شعله آتش او دامن نزنید. بهترین کار این است که با یک لیوان شربت خنک یا یک بشقاب هندوانه و با کلماتی محبت آمیز از او استقبال کنید. این کار شما مانند آب است که برآتش میریزید، آتش صفرا که فرو نشست میتوانید مسائل خود را مطرح کنید. اگر هم گاهی بحث به مشاجره کشیده شد، باز همین روال را طی کنید چرا که فردی دارای مزاج گرم و خشک خیلی زود آرام شده و معمولا از عصبانیت خود پیشیمان میگردد.
غذاهای مفید برای مزاج گرم وخشک (صفراوی):
انواع مرکبات، شاه توت، خیار، سیب، گلابی، آلبالو، گیلاس، آلو، شفتالو، هندوانه، انگور، کدوخورشتی، هویج، روغن زیتون، سوپ جو، پاچه گوسفند.
سبزیهایی مانند کاهو، اسفناج، لیموترش تازه، سیب زمینی بخارپز، کدو حلوایی، نخود فرنگی، عدس، ماش، جوی دوسر، لواشک خانگی، گریپ فروت، نان جو، آش جو، بذرهای ملین مانند اسفرزه، بارهنگ، ترشیهای طبیعی.
عرق کاسنی و عرق شاطره بهترین نوشیدنی برای این گونه افراد است.
به طور کلی از تمامی غذاها و نوشیدنیهایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و تر هستند استفاده کنید.
استعداد بیماری در مزاج گرم و خشک:
اضطراب و تنش فکری، تپش قلب، بیماریهای کبدی، سوزش ادرار بدون علت، لاغری شدید، شوره سر و ….
توجه: هرفرد وقتی متولد میشود دارای یک مزاج سرشتی است وهمین مزاج برای او یک حالت طبیعی است. بنابراین اگر کسی مزاج گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر، دارد به این معنی نیست که دچار بیماری ناشی از صفرا، دم، سودا یا بلغم است. آن چیزی که باعث بیماری است غلبهی خلط دم، صفرا، سودا یا بلغم است.
علائم غلبه صفرا:
زردی رنگ چشم و پوست، تلخی دهان، خشکی دهان و بینی و عطش زیاد، کاهش تمایل به غذا، تهوع، احساس گزگز و سوزن سوزن شدن بدن، دلشوره و بیقراری، زود عصبانی شدن.