سنگ کلیه (Kidney-stone) از شایعترین بیماریهای ارولوژی و اورژانسها است. درمان سنگ کلیه بعد از تسکین درد بستگی به جنس موقعیت و اندازهی سنگ دارد. بسیاری از سنگها بدون دخالت جراحی و به صورت خود به خود قابل دفع است. بیشترین میزان بروز در گروه سنی 20 تا 45 سال دیده میشود و مردان 5 برابر زنان مبتلا میشوند. میزان بروز سنگ کلیه در کشورهای پیشرفته بالاست که علت عمده آن مصرف میزان بالایی از پروتئین حیوانی همراه با رژیم کم فیبر میباشد.
سنگهای کلسیمی شایعترین نوع هستند و 75% کل سنگها را تشکیل میدهند. مبتلایان به سنگ اداری معمولا با هماچوری و درد حاد کولیکی آزاردهنده مراجعه میکنند. درد در ناحیه پهلو حس میشود و به کشاله ران همان سمت تیر میکشد. گاه ممکن است پر اداری، سوزش ادرار، استفراغ و ایلئوس هم دیده شود. در 40% بیمارانی که برای اولین بار دچار سنگ ادراری میشوند در عرض 2 تا 3 سال و در 75% در عرض 7 تا 10 سال بیماری عود میکند. براین اساس باید به تمام بیمارانی که برای اولین بار به سنگ دچار میشوند، توصیه نمود که روزانه تقریبا 3 لیتر آب و مایعات بنوشید تا حداقل 2 لیتر ادرار در روز تولید کنند.
عوامل زمینهساز بروز سنگ کلیوی
1- کاهش مصرف فیبرهای غذایی (سبزیجات، میوهجات، غلات) سبب افزایش خطر تشکیل سنگ میشود. پس با مصرف بالای انواع سبزیجات و میوههای تازه میتوان احتمال بروز سنگهای کلیوی و ادراری را کاهش داد.
2- مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع ادراری کلسیم میشود.
3- شایعترین نوع سنگ کلسیمی، سنگهای کلسیم اگزالاتی هستند. مصرف موادی که اگزالات زیادی دارند با تشدید دفع اگزالات و به دنبال آن باند شدن اگزالات با کلسیم در کلیهها، زمینه ایجاد رسوب سنگهای کلسیم اگزالاتی را در کلیههای تشدید مینماید. پس افرادی که مستعد ابتلا به سنگ کلیه یا مجاری ادراری (مثانه و …) هستند، نباید از مواد خوراکی كه اگزالات زیادی دارند، به طور مداوم استفاده نمایید. اين مواد عبارتند از: انواع نوشابههای گازدار، چای پررنگ، قهوه، کاکائو و … .
4- مصرف ماست همراه با انواع ترشیجات (سرکه، آبلیمو، آبغوره) نیز نه تنها باعث افزایش جذب کلسیم در بدن نخواهد شد بلکه سبب تشدید دفع کلسیم از کلیهها و به دنبال آن شدت یافتن بیماریهای مفصلی و کلیوی خواهد شد.
5- ضعف معده میتواند سبب بروز سنگها باشد. اگر چه دچار نفخ درد یا سوزش معده بعد از غذا و مانند آن هستید نسبت به درمان آن اقدام کنید.
درمان و دفع سنگ کلیوی به روش طبیعی
1- اولین توصیهای که میتوان برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه داشت مصرف زیاد مایعات به ویژه آب است.
2- سیاهدانه + عسل به میزان یک واحد سیاهدانه + 2 واحد عسل را مخلوط کرده روزی 3 قاشق چایخوری به مدت 2 الی 3 ماه مصرف نمایند. (بهتر است زمان مصرف مخلوط سیاهدانه و عسل کاملا جویده شود یا سیاه دانه آسیاب شده و بلافاصله با عسل مخلوط گردد.)
3- مصرف ترب سیاه به صورت روزانه در دفع سنگهای کلیوی موثر است.
4- انجام بادکش گرم در ناحیه کلیه برای دفع سنگ کلیه و کاهش در آن مفید است.
5- روغن مالی کلیهها باروغنهای طبع گرم مانند روغن کنجد، روغن سیاه دانه و گرم نگه داشتن کلیهها مانع تولید سنگ در کلیهها و کاهش مشکلات کلیوی میشود.