گل ختمی انواع مختلفی دارد که هرکدام رنگ‌های متفاوتی دارد از جمله زرد، قرمز، بنفش و سفید. ختمی‌هایی که گل سفید دارند کاربرد درمانی بیشتری دارند. قسمت‌های مورد استفاده این گیاه بیشتر برگ و گل این گیاه است. طبع گیاه ختمي سرد و تر (بلغمی) است.
خواص درمانی:
- درمان مشکلات تنفسی، برونشیت و سرفه‌های خشک، آسم
- درمان ورم بنا گوش
- درمان سیاتنیک و التیام شکستگی‌ها (به صورت ضماد)
- درمان سرماخوردگی و گلو درد (استفاده ار ریشه گیاه)
- درمان مشکلات گوارشی از جمله: سوزش معده، سوء هاضمه، کولیت زخمی و زخم معده
- خاصیت ضد باکتریایی، ضد التهابی
- درمان امراض کبدی و جلوگیری از تشکیل چربی در کبد
- درمان جوش صورت
- ضماد برگ گل ختمی برای درمان گاز گرفتگی و سوختگی مفید است.
- از ضماد گل ختمی در برطرف کردن دمل و ورم استفاده می‌شود.
- گل ختمی برای درمان عفونت‌های ریه بسیار موثر است. در گذشته از گل ختمی بر ضد عفونت کردن زخم‌ها و التیام استفاده می‌شده است.
- برای شادابی پوست صورت می‌توان از ماسک گل ختمی استفاده نمود. همچنین لعاب گل ختمی برای رفع شوره سر مفید است.
- عصاره ریشه و ساقه گل ختمی درمانی موثر برای کاهش قرمزی و سوزش ناشی از اگزما است.
- ملین و برطرف کننده یبوست (گلبرگ‌های ختمی)
- عادت ماهیانه را تنظیم می‌کند (گلبرگ‌های ختمی)
- درمان سنگ کلیه و عفونت کلیه و مجاری ادرار
- درمان فراموشی ناشی از سردی و خشکی که گل ختمی را در آب گرم (در آبجوشی که خنک شده است) بریزند و آب آن را جرعه جرعه استفاده کنند.
- ریشه گل ختمی تنظیم کننده قند خون است.
- گل ختمی سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
- خواص شامپوی گل ختمی: جلوگیری از ریزش مو، رفع چربی پوست سر، جلوگیری از خارش سر و شوره سر، افزایش رشد موها، بازسازی ساقه‌های مو، از بین رفتن شپش سر، تسکین دهنده سر درد. طرز تهيه شامپوی گل ختمی: گل ختمی سفید خشک شده را آسیاب کرده و الک کنید سپس يك قاشق غذاخوری از آن را با دو لیوان آبجوش مخلوط کرده تا لعاب دهد سپس صاف کرده و استفاده کنید.
- ریشه‌های پخته شده و برگ‌ها باعث تحریک و افزایش تولید شیر می‌شود. طریقه مصرف: دم کرده و جوشانده، ضماد گل ختمی
- خیسانده ریشه ختمی: 10 گرم ریشه ختمی را پوست کنده و خرد کرده در 1 لیتر آب سرد خیس کرده و پس از 8 ساعت آن را صاف کرده این مایع در رفع اسهال خونی مفید است.
- دم کرده ختمی: در حدود 20 گرم ریشه ختمی را تمیز کرده و خورد کنید و آن را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید بماند تا سرد شود سپس آن را صاف کرده و با عسل مخلوط کنید. لازم به ذکر است گیاهان دارویی که دارای ترکیبات لعاب‌دار هستند مانند گل ختمی را نباید روی شعله مستقیم قرار داد زیرا حرارت مستقیم باعث تغییر ترکیب گیاه می‌شود.
موارد منع مصرف
ختمی گیاه مفید و بی ضرری است با این وجود زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف آن پرهیز کنند. همچنین کسانی که سرد مزاج هستند باید ختمی را با عسل میل نمایند.
