کبر درختچه‌ای خاردار و پر شاخ و برگ که میوه‌اش را خیار کبر می‌نامند. اين ميوه به اندازه بلوط بوده و رنگ آن سبز رنگ با خطوط موازی سبز و یا زرد کم رنگ است. داخل میوه كبر، قرمز و پر از دانه‌های کوچک و لزج است. گیاه کبر علی‌رغم ظاهر کوچکش، ریشه بسیار محکم و طولانی با پوست ضخیم دارد که اغلب پس از خشک شدن از مغز آن جدا می‌شود. همچنین این گیاه ممکن است تا 30 سال عمر کند.
خواص درمانی کبر
- ریشه کبر جز گیاهانی است که خواص و کاربرد بسیار زیادی در درمان امراض دارد، از این رو حکما کاربردهایی را برای آن در درمان انواع بیماری‌ها ذکر کرده‌اند.
- کبر بازکننده گرفتگی‌های طحال و کبد است و جزء بهترین داروهای برطرف کننده مشکلات طحال نام برده شده است. شیخ الریئس بوعلی سینا می‌فرماید: كبر، طحال (سپرز) را از ماده سوداوی پاک کند و بعد از آن بهبود کامل حاصل شود.
- پوست کبر مزه‌ایی تند و گس و اثر آرام‌کننده و نرم‌کننده دارد و در رفع سرفه و آرام کردن حملات آسم و دفع کرم کارساز و در درمان دانه‌های پوستی سودمند است.
- پرورده کبر با سرکه و عسل دافع و خارج کننده سموم بدن و مدر سودا است.
- ریشه کبر جهت بهبود فالج و برخی از امراض سیستم عصبی که ناشی از افزایش سردی و رطوبات است، بسیار نافع است.
- ترکیب کبر با ادویه‌های معطر مانند سنبل الطیب، اسطوخودوس، اذخر و عسل تحلیل برنده و خارج‌کننده ترشحات لزج سینه است و چون قاطع بلغم است، از این رو برای دردهای مفصلی و سیاتیک و نقرس چه به صورت خوراکی و چه به صورت ضماد آن نافع است.
- کبر ترشح ادرار و حیض را زیاد می‌کند و برای باز شدن خون قاعدگی در موارد قطع آن در زنان جوان موثر است و نیروی جنسی را افزایش می‌دهد.
- از میوه این گیاه که به خیار کبر معروف است، ترشی خوشمزه‌ایی به دست می‌آید که اشتهاآور بوده و جهت رفع گرفتگی‌های کبد و طحال موثر است. مصرف ترشی کبر بیشتر در استان فارس و همدان مرسوم است.
- کبر برای درمان بیماری‌هایی نظیر واریس و طحال نیز به کار می‌رود.
- کبر اگر با سرکه و عسل در هم آمیخته شود، پادزهری قوی برای بیشتر مسمومیت‌ها به کار برده می‌شود.
- گیاه کبر، کبد را تقویت می‌کند، درد دندان را تسکین می‌دهد و ریشه آن از بخش‌های دیگر مفیدتر و پرخاصیت‌تر است.
- کبر برای درمان بواسیر و شستشوی روده‌ها به کار می‌رود و خاصیت ضد رماتیسمی دارد.
- جوانه‌های ناشکفته و مولد گل آن اثر نیرودهنده داشته و برای بیماری نقرس مفید است.
- میوه کال و نرسیده گیاه خاصیت ضد رماتیسمی دارد که طول آن به 1 تا 2 سانتی متر می‌رسد.
- کبر نقش موثری در تقویت کبد، معده، اختلال سیستم تناسلی، اختلال خواب، استرس اضطراب، افسردگی و … به خصوص در فصول سرد سال دارد.
- اگر از سردی و بلغم زیاد بدن رنج می‌برید یا مبتلا به کبد چرب هستید، می‌توانید از فواید گیاه کبر بهره ببرید.
- طبیعت این گیاه در درجه دوم گرم و خشک بوده و با توجه به این که کبر از بین برنده بلغم و سودای اضافی بدن و بازکننده مجاری و گرفتگی‌های کبد و طحال است، می‌توان از آن برای درمان و پیشگیری از بیماری‌هایی که به علت غلبه سردی ایجاد می‌شود مانند انواع بی حسی‌های اعصاب و عضلات و درد مفاصل و سیاتیک و نقرس و… بهره برد.
- با توجه به گرم و خشك بودن كبر، استفاده از آن در فصول سرد سال مفید است.
- غرغره پخته این گیاه (میوه و ساقه و ریشه) می‌تواند برای برطرف کردن سرفه، تنگی نفس و دفع ترشحات از ریه‌ها، سینوس‌ها و تقویت سلول‌های مغزی و همچنین رفع گرفتگی‌های آن استفاده کرد.
- این گیاه از بین برنده نفخ و برطرف‌کننده یبوست و ملین طبع است و باعث ازدیاد قوه باه و میل جنسی می‌شود.
- این گیاه در درمان کبد چرب که امروزه متاسفانه خیلی‌ها دچار آن هستند نقش مفیدی دارد.
- افراد گرم مزاج می‌توانند کبر را همراه با شربت سکنجبین استفاده کنند.
- افراد سرد مزاج این گیاه را به صورت پرورده همراه سرکه ميل نمايند، زیرا باعث تقویت طحال در جمع آوری سودای اضافی و سموم از بدن و دفع آن به صورت ادرار و اسهال شده و باعث گرم شدن بدن و از بین رفتن سردی‌ها و روشن شدن رنگ چهره و برطرف شدن تیرگی و کدورت و لکه‌های پوستی می‌گردد.
